Πιστωτικός Κίνδυνος

Κωδικός μαθήματος: ΣΠΙΚΙ01

Σκοπός του μαθήματος (Aims)

Σκοπός του μαθήματος είναι να εισαγάγει τον φοιτητή στην έννοια του Πιστωτικού < Κινδύνου καθώς και στις τεχνικές διαχείρισής του, με ιδιαίτερη βαρύτητα στις σύγχρονες μεθόδους αποτίμησης του κινδύνου και πρόβλεψης της απώλειας που μπορεί να επέλθει από την εμφάνισή του. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις ποσοτικές (στατιστικές) μεθόδους που χρησιμοποιούνται από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς για την ανάπτυξη εσωτερικών μοντέλων  βαθμολόγησης του πιστωτικού κινδύνου καθώς και στην παρουσίαση των τεχνικών εξωτερικής διαβάθμισης.

Μαθησιακά αποτελέσματα (Learning Outcomes)

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/φοιτήτριες θα είναι σε θέση να:

• κατανοούν τον κρίσιμο ρόλο των κεντρικών τραπεζών στον χρηματοπιστωτικό τομέα και τη χρησιμότητα εφαρμογής εποπτείας.
• ορίζουν τους πιο συνηθισμένους κινδύνους στον τραπεζικό τομέα (κίνδυνος επιτοκίου, πιστωτικός κίνδυνος, κίνδυνος ρευστότητας, συναλλαγματικός κίνδυνος, κίνδυνος χώρας, κίνδυνος αγοράς, λειτουργικός κίνδυνος).
• αναγνωρίζουν τις βασικές συνιστώσες του πιστωτικού κινδύνου.
• αναπτύσσουν και επικυρώνουν μοντέλα μέτρησης πιστωτικού κινδύνου για την εκτίμηση της πιθανότητας αθέτησης και της αναμενόμενης ζημίας.
• κατανοούν τα μοντέλα εξωτερικής διαβάθμισης και να τα χρησιμοποιούν για τον υπολογισμό του πιστωτικού κινδύνου.
• εκτιμούν την πιθανότητα αθέτησης από δεδομένα της αγοράς.

Περιεχόμενα μαθήματος (Syllabus)

• Εισαγωγή: Εισαγωγικές έννοιες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ορισμοί και ταξινόμηση κινδύνων, κατηγορίες τραπεζικών κινδύνων, βασικές έννοιες για την αποτίμηση και τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων.
• Βασικά χαρακτηριστικά πιστωτικού κινδύνου: πιθανότητα χρεοκοπίας (Probability of Default), αναμενόμενη ζημία σε περίπτωση χρεοκοπίας (Loss Given Default), έκθεση αντισυμβαλλομένου σε περίπτωση χρεοκοπίας (Exposure at Default).
• Μέτρηση και διαχείριση πιστωτικού κινδύνου: Πιστωτικός κίνδυνος και κεφαλαιακή επάρκεια, η μέτρηση του πιστωτικού κινδύνου στο πλαίσιο της Βασιλείας, τυποποιημένες τεχνικές εκτίμησης του πιστωτικού κινδύνου, η προσέγγιση των εσωτερικών διαβαθμίσεων, η έννοια των κόκκινων δανείων (NPLs).
• Εξωτερική διαβάθμιση: Οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης, κλίμακες διαβαθμίσεων, διαβάθμιση και πιθανότητες μεταπήδησης, πίνακες μετάβασης πρώτης και ανώτερης τάξης, διαβάθμιση και πιθανότητα χρεοκοπίας.
• Μοντέλα βαθμολόγησης πιστωτικού κινδύνου: Στατιστικά μοντέλα παλινδρόμησης (πολλαπλή παλινδρόμηση, λογιστική παλινδρόμηση), μοντέλα διαχωριστικής ανάλυσης, δένδρα ταξινόμησης.
• Αξιολόγηση και επικύρωση μοντέλων πιστωτικού κινδύνου: Δείγμα εκπαίδευσης και δείγμα επικύρωσης, τεχνικές εκτίμησης της αποτελεσματικότητας του μοντέλου.
• Εκμαιεύοντας την πιθανότητα αθέτησης από δεδομένα της αγοράς: Η ουδετερότητα στον κίνδυνο, εξίσωση αδιαφορίας, απλός δανεισμός μιας περιόδου, μοντέλο μιας περιόδου με ανάκτηση, μοντέλα πολλαπλών περιόδων, ιστορικές εκτιμήσεις για την πιθανότητα αθέτησης, υπολογισμός της έντασης αθέτησης.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Allen, L., Boudoukh, J., Saunders, Α. (2004). Understanding Market, Credit, and Operational Risk: The Value at Risk Approach, Blackwell Publishing, Oxford.
• Basel Committee on Banking Supervision (2001). The New Basel Capital Accord: An Explanatory Note, Bank for International Settlements.
• Bessis J. (2002), Risk Management in Banking, 2nd edition, John Wiley & Sons, Ν.Υ.
• Grouhy M., Mark R., Galai D. (2001), Risk Management, McGraw-Hill Companies, Ν.Υ.
• Hull C. J. (2009), Options, Futures and Other Derivatives, 7th edition, Pearson Education International.
• Jorion P. (2009), Financial Risk Management Handbook, 5th Edition, John Wiley & Sons, Ν.Υ.
• Lewis E. M. (1992). An Introduction to Credit Scoring, Athena Press, San Rafael, CA.
• Lyn T. C., Edelman B. D., Crook N. J. (2002). Credit Scoring and Its Applications, Siam, Philadelphia.
• Lyn T. C. (2009). Consumer Credit Models – Pricing, Profit, and Portfolios, Oxford University Press, Ν.Υ.
• Servigny de, Α., Renault Ο. (2004), Measuring and Managing Credit Risk, McGraw-Hill, New York.
• Siddiqi, N. (2000). Credit Risk Scorecards – Developing and Implementing Intelligent Credit Scoring, John Wiley & Sons, Ν.Υ.