ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Κωδικός μαθήματος: ΣΑΑΜΣ31-17
Σκοπός του μαθήματος (Aims)
- Το μάθημα συνδυάζει οικονομική ανάλυση και αναλογιστικές τεχνικές για να εξετάσει πώς τα συνταξιοδοτικά σχήματα τα οποία προσφέρει η κοινωνική ασφάλιση, κρατική ή επαγγελματική, αποτελούν εργαλείο ατομικού προγραμματισμού, αλλά και μεθόδους αντιμετώπισης κρίσιμων συνολικών ζητημάτων, όπως η γήρανση του πληθυσμού.
- Εφαρμογή αναλογιστικών τεχνικών στον χώρο των συντάξεων – ένα μεγάλο και συνεχώς διευρυνόμενο αντικείμενο που απορροφά αναλογιστές στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα.
- Βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης στο πλαίσιο συνεργασίας αναλογιστών με οικονομολόγους στο πεδίο της διακυβέρνησης συνταξιοδοτικών συστημάτων.
- Συνδυασμός τεχνικής δεξιότητας στη χρήση αναλογιστικών μεθόδων με αντίληψη του πώς οι μέθοδοι αυτές υπεισέρχονται στη διακυβέρνηση οργανισμών συνταξιοδοτικής προστασίας και στην οικονομική πολιτική.
Μαθησιακά αποτελέσματα (Learning Outcomes)
- Διαφορές και ομοιότητες της προσέγγισης οικονομολόγων και αναλογιστών στην ανάλυση συνταξιοδοτικών συστημάτων
- Οι συντάξεις ως τμήμα του ατομικού και του κοινωνικού προγραμματισμού στο πλαίσιο της ποικιλομορφίας συστημάτων ασφάλισης
- Οικονομικά θεμέλια αναλογιστικών προβολών
- Τάσεις στις μεταρρυθμίσεις κοινωνικής ασφάλισης παγκοσμίως
- Αναλογιστικές μέθοδοι υπολογισμού για συνταξιοδοτικά σχήματα – Unit Credit, Entry Age Normal, Aggregate
- Μέθοδοι υπολογισμού συντάξεων στο ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης
Περιεχόμενα μαθήματος (Syllabus)
MEΡΟΣ Α΄
Αναλογισμός και συνταξιοδοτικά σχήματα – Οικονομική προσέγγιση
[Πλάτων Τήνιος]
- Παράδοση 1η:
Το άτομο: Συντάξεις και ατομικός προγραμματισμός
Διαφορές και ομοιότητες στην προσέγγιση αναλογισμού / οικονομικών
Ο προγραμματισμός ζωής και το υπόδειγμα κύκλου ζωής
Ορθολογισμός και αποκλίσεις από αυτόν: Οικονομικά της συμπεριφοράς
Προγραμματισμός και μακροβιότητα
Οριοθέτηση κράτους / ατόμου
- Παράδοση 2η:
Το σύστημα: Το σύστημα συντάξεων και η οικονομία
Μέθοδοι χρηματοδότησης – Κεφαλαιοποιητικό / διανεμητικό
Μεικτά συστήματα και πολλαπλοί πυλώνες
Συστήματα ασφάλισης και μελλοντικές προκλήσεις
- Παράδοση 3η:
Μεταρρυθμίσεις συντάξεων στην Ελλάδα και διεθνώς
Στόχοι και εργαλεία μεταρρυθμίσεων
Οιονεί κεφαλαιοποίηση και πολλαπλοί πυλώνες
- Παράδοση 4η:
Προβολές συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης
Προβολές και ρόλος των αναλογιστών στην κοινωνική ασφάλιση
Διεθνής ποικιλομορφία συστημάτων: Από τι εξαρτάται;
- Παράδοση 5η:
Οριοθέτηση κράτους / ιδιωτικών συντάξεων
Έννοια του αφανούς χρέους και κοινωνική ασφάλιση
Αποτίμηση συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων – Επιπτώσεις στην επιχειρησιακή στρατηγική
MEΡΟΣ Β΄
Κοινωνική ασφάλιση και συνταξιοδοτικά σχήματα
(υπολογιστικό μέρος)
- Παράδοση 6η:
Ανάλυση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, του τρόπου εκπόνησης των μελετών και των μεθόδων υπολογισμού στην Ελλάδα [1/2]
- Παράδοση 7η:
Ανάλυση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, του τρόπου εκπόνησης των μελετών και των μεθόδων υπολογισμού στην Ελλάδα [2/2]
- Παράδοση 8η:
Συνταξιοδοτικές μέθοδοι υπολογισμού
— Μέθοδος Πιστωτικής Μονάδας (Unit Credit)
- Παράδοση 9η:
Συνταξιοδοτικές μέθοδοι υπολογισμού
— Μέθοδος Προβαλλόμενης Πιστωτικής Μονάδας (Projected Unit Credit)
- Παράδοση 10η:
— Μέθοδος Κανονικής Εισαγωγικής Ηλικίας (Entry Age Normal)
— Μέθοδος Εισαγωγικής Ηλικίας σε Ατομικό Επίπεδο Ασφαλίστρου (Level Dollar)
- Παράδοση 11η:
— Μέθοδος Κανονικής Εισαγωγικής Ηλικίας (Entry Age Normal)
— Μέθοδος Κανονικής Εισαγωγικής Ηλικίας με το Κόστος ως Ποσοστό του Μισθού (Level Percent)
- Παράδοση 12η:
— Μέθοδος Συσσωρευμένου Κόστους σε Ομαδική Βάση (Aggregate)
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Μέρος Α΄
- Barr N. & Diamond P. A. (2010), Pension Reform: A Short Guide, OUP, New York.
- Holzmann R. & Palmer E. (2006), Pension Reform: Issues and Prospects for Non-Financial Defined Contribution (NDC) Schemes, World Bank, Washington DC.
- Gratton L. & Scott A. (2018), O Γρίφος των 100 χρόνων. Ζωή και εργασία στην εποχή της μακροβιότητας, διαΝΕΟσις.
- Tinios P. (2011), Accounting Standards as Catalysts for Pension Reform: Greek Pensions and the Public/Private Boundary, Journal of European Social Policy, 21 (2), 164–177.
- Νεκτάριος Μ., Τήνιος Π. & Συμεωνίδης Γ. (2018), Συντάξεις για νέους. Ένα αναπτυξιακό σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.
- Τήνιος Π. (2017), Συντάξεις, Σειρά «Μικρές Εισαγωγές», Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Αθήνα.
Μέρος Β΄
- Plamondon P., Drouin A., Binet G., Cichon M., McGillivray W.R., Bédard M., Perez-Montas H. (2002), Actuarial Practice in Social Security, ILO, Geneva.
- Πιτσέλης Γ. (2018), Μαθηματικά των Συνταξιοδοτικών Ταμείων και Πίνακες Επιβίωσης – Θνησιμότητας, Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα.
- Aitken W.H. (1996), A Problem–Solving Approach to Pension Funding and Valuation, 2nd edition, Actex Publications, Winsted, Connecticut.
- Anderson A.W. (1990), Pension Mathematics for Actuaries, 2nd edition, Actex Publications.
- Berin B.N. (1989), The Fundamentals of Pension Mathematics, Society of Actuaries, 475 N. Martingale Road, Suite 800, Schaumburg.
- Dufresne D. (1994), Mathematiques des caisses de retraite, Edition Supremum.
- Iyer S. (1999), Actuarial Mathematics οf Social Security Pensions, International Labour Office, Geneva.
- McGill D.M. (1996), Fundamentals of Private Pensions, University of Pennsylvania Press.
- Symeonidis G. (2018), The Fiscal Effect of the Recalculation of Main Old-Age Pensions Stemming from L.4387/2016, Social Cohesion and Development, 13 (2), 125–137.
- Symeonidis G. (2019), Notes on a mandatory fully funded pension system and an application for Greece, conference presentation, IACA Colloquium.
- Winklevoss H.E. (1993), Pension Mathematics with Numerical Illustrations, 2nd edition, University of Pensylvania Press, Philadelphia.